Sizce Mıknatıs Çeliği Çekebilir Mi?
Daha önceki konularımızda bahsettiklerimizden yola çıkarak mıknatıs çeliği çeker mi konusuna aydınlık getireceğiz. Öncelikle çelik nedir buna değinelim. Çelik kısaca bir karışım yani alaşımdır. Peki neler ile birleşmiştir? Demir ve karbonun birleşmesi ile meydana gelmiştir. İçinde bulunan karbon miktarı ise en fazla %2 olarak geçmektedir. Tabi her zaman sadece demir ve karbon kullanılmıyor. Çeliğe farklı özellikler kazandırmak için değişik elementler de karıştırılmaktadır. Bunlara örnek vermek gerekirse;
- Manganez (mn)
- Silisyum (Si)
- Fosfor (P)
- Kükürt (S)
- Nikel (Ni)
- Krom (Cr)
Peki daha önce bu linkte de bahsettiğimiz üzere; mıknatıs demiri ve içinde demir olan maddeleri çeker. Yani ferromanyetik malzemeleri çeker. Peki çelik ferromanyetik mi? Çeliğin içinde de demir olduğunu görüyoruz. Ancak bu demirin hangi durumda olduğuna bağlı. Yani demir ısıl işlem görmüştür özellikleri değişmiştir bu nedenle çekmeyebilir. Östenitik Paslanmaz Çelik dediğimiz türde manyetik özellik bulunmaz bu nedenle mıknatıs bu tür çeliği çekmez. Yani özetle mıknatıs 304 ve 316 kalite paslanmaz çeliği çekmez. Ancak Ferritik Paslanmaz Çelik manyetik özelliği taşır. Bu yüzden ferrit özellik gösteren çeliği mıknatıs çeker. Yani 420 kalite paslanmaz çeliği mıknatıs çeker. Bu nedenle mıknatıs çeliği çeker mi sorusuna yanıtımız evet veya hayır değil çeliğin içeriğine göre değişmektedir. Mıknatıs çeliği neden itmez diye soracak olursanız da çünkü aynı kutuplar birbirini iter. Çeliğin bir kutbu olmadığı için onu itmez.
Mıknatıs Çelik Tencereyi Çeker Mi?
Sorulan sorulardan biri de çelik tencereyi mıknatıs çeker mi olmaktadır. Eğer tencere gerçekten çelik ise yani içinde demir oranı iyi ise mıknatıs onu çekecektir. Bazı çeliklerin içine manyetik özelliği olmayan şeyler katılıyor bu durumda zaten çelik orjinal özelliğini kaybediyor. Bu durumda çekilmeyebilir. Örneğin kaşık, çatal, tencerelerin üzerinde paslanmaz çelik yazar. Üzerlerinde de 1810 gibi bir rakam geçer. Bu aslında içindeki alaşımın oranlarını gösterir. 18 krom 10 nikel anlamına gelir ve buradaki nikel oranı yukarıda bahsettiğimiz gibi yapıyı östenit haline getirir ve mıknatıs tarafından çekilemez hale gelir.
İşte çeliğin içindeki bu alaşım oranları ile oynayarak değişik manyetik özellikler kazandırılıyor. Kaşık, çatal, tencere gibi malzemelerin ne kadar üzerinde 1810 yazsa da yan sanayi üretimlerde bu değerleri içermez ve bu yüzden mıknatısın çektiğini görürüz.
