Kalıcı Mıknatıs Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Kalıcı, sürekli veya daimi mıknatıs olarak adlandırılan mıknatıslar herhangi bir dış etki olmadan manyetik özellik gösteren malzemelerdir. Bu mıknatıslar nikel(Ni) kobalt(Co) ve demir(Fe) elementlerin alaşımlarından oluşurlar. Dünyanın kalıcı manyetik alanından etkilenerek alan manyetit, bir mineral olan demir ferrit kristalidir.
19. yüzyılda AlNiCo alaşımlı mıknatısların üretilmesiyle çok daha güçlü kalıcı mıknatıslar üretilmeye başlandı. Bu mıknatıs grubu adını ihtiva ettikleri elementlerin baş harflerinde alırlar Alüminyum, Nikel ve Kobalt. AlNiCo mıknatıslar bir kere mıknatıslandığı zaman manyetit mıknatıslara göre 5-17 kat daha fazla manyetik alan depolarlar. Alnico, Cobalt (%30-35), nikel (%15) ve alüminyumdan (%8) oluşan bir maddedir. Saat üretim sanayisinde platin ve kobalt alaşımları kullanılır.
Ferrit (300 Oksit) ve Seramik Mıknatıslar
Seramik mıknatıs grubu ise baryum ferrit ve stronsiyum ferrit tozlarının ısı ve basınç altında sıkıştırılmasıyla oluşurlar. Toz partiküllerini sıkıştırılması sırasında güçlü bir manyetik alan uygulanarak mıknatıslık özelliği kazandırılır. AlNiCo mıknatıslara göre depoladıkları manyetik alan miktarı benzer olmakla birlikte, presleme yöntemiyle oluşturuldukları için talaşlı imalata gerek kalmadan komplex şekillerde üretirler.
Yumuşak kalıcı mıknatıslar baryum ferrit ve stronsiyum ferrit tozlarının kauçuk veya plastik gibi birleştirilmesi ile üretilirler. Ferrit mıknatıslar sektörde birçok farklı büyüklükte bulunabilirler. Buzdolabına yapıştırılan reklam mıknatısları yine buzdolabına yapıştırılan süs eşyaları bu ferrit mıknatıslar ile kullanılır. Fiyatları neodimyum mıknatıslara göre uygun olmakla beraber depolayadıkları manyetik alana miktarı azdır.
Ferrit mıknatıslar yapısı gereği seramik oldukları için kırılgandırlar. Bu yüzden kullanırken dikkatli olunması gerekmektedir.
Daimi Neodimyum Mıknatıslar
1970’li yıllarda bilim adamları samaryum ve kobalt tozlarının ısı altında sıkıştırarak farklı bir kalıcı mıknatıs türü ürettiler. Manyetik domain yapısına sahip mıknatıs grubunun depoladığı manyetik alan miktarı manyetit mıknatıslardan 50 kat daha fazla. Ayrıca kullanıcım sıcaklığı diğer mıknatıs gruplarından daha iyidir. Kulaklıklar, ses sistemleri ve elektronik devrelerde kullanılmıştır.
Neodimyum ve Boron elemetleri kullanılarak üretilen mıknatıslar diğer türlerine göre 75 kat daha fazla manyetik alan depolayabiliyorlar. Sektörde ulaşılabilirlik ve güç bakımında en iyi neodimyum mıknatıslardır.
Kalıcı AlNico Mıknatıslar
Alnico mıknatıslar, ilk olarak alüminyum, nikel, kobalt, demir gibi elementlerin karışımından oluşur. En önemli özelliği yüksek sıcaklıklara dayanabilmeleridir. Alnico kalıcı mıknatıslar 520°C sıcaklığa kadar dayanabilir. Dışardan herhangi bir elektriğe gerek duymadan çalışır. Yani bir kalıcı mıknatıstır.